تأسیس: اول آذرماه ١٣٣٧ مطابق با٢٢ نوامبر ١٩٥٩ میلادی، در تاریخ دوم دیماه ١٣٣٧، هنگامی که روزنامه رسمی کشور به شماره ٤٠٣٩ در تهران منتشر شد. در صفحه ٤ آن توجه مخاطبان روزنامه به آگهی تأسیس شرکت سهامی نفت پارس که در ستون دوم این صفحه درج شده بود، جلب شد.

این آگهی تقریباً ١٦٤ کلمه ای سرآغاز تأسیس شرکتی بود که هم اینک با پنجاه سال قدمت به عنوان یک شرکت معتبر و مهم و صاحب پالایشگاه تولید روانکار بخش خصوصی در ایران و خاورمیانه شناخته می شود.

موضوع شرکت و سرمایه اولیه: در آگهی رسمی تأسیس شرکت نفت پارس که به شماره ١٠٥٤٤، در اداره ثبت شرکت ها و علایم تجاری و اختراعات به ثبت رسیده می خوانیم:

«به منظور ایجاد کارخانجات تهیه مواد و محصولات نفتی و ساختمان تصفیه خانه های نفت و سایر عملیات تجاری (با رعایت قوانین مربوطه) شرکتی بنام شرکت سهامی نفت پارس که سرمایه آن مبلغ ١٥٠ میلیون ریال تعیین گردیده و به ١٥ هزار سهم١٠ هزار ریالی با نام تقسیم و یک ثلث بهای اسمی آن نقداً پرداخت شده و طبق اظهار، در تحویل و در اختیار مدیران شرکت می باشد و بقیه تعهدی است، از تاریخ اول آذرماه ١٣٣٧ به مدت نامحدود در طهران، خیابان فردوسی، ساختمان امینی تشکیل گردید.» موضوع شرکت براساس ماده دو اساسنامه عبارت است از:

الف: ایجاد کارخانجات تهیه مواد و محصولات نفتی و ساختمان تصفیه خانه های نفت در نقاط مختلف کشور و واردات مواد و محصولات نفتی، بسته بندی، توزیع، حمل،‌ فروش و صادرات مواد و محصولات نفتی و آنچه مربوط به مواد نفتی و هیدروکربورها می باشد که برای شرکت لازم به نظر می رسد یا بعداً هیئت مدیره و یا شرکاء لازم بدانند (با رعایت قوانین مربوطه).

ب: تصدی هرنوع عملیات تولیدی و معاملات مربوطه به آن که طبق تشخیص هیئت مدیره شرکت متضمن منافع شرکت باشد یا به نحوی از انحاء موجبات ازدیاد حقوق شرکت یا اموال آن را فراهم بنماید، بالاخص نسبت به تولید مواد.

ج: ساخت عمارات و کارخانه ها به نحوی که مقصود شرکت را عملی سازد.

د: اقدام به عملیات مذکور در فوق اصالتاً و وکالتاً و یا غیرمستقیم یا به وسیله تعیین نماینده یا غیر آن در تمام نقاط دنیا و یا به وسیله عقد قرار داد یه واگذاری کار به پیمانکاران یا به وسیله هیئت های نمایندگی یا به وسیله تأسیس شرکتها و یا از طریق مشارکت با افراد حقیقی یا حقوقی یا مبادرت به هر نوع عملی که قانوناً مجاز باشد و به هر نحوی که قانون به صراحت منع نکرده باشد.

تأسیس شرکت نفت پارس به عنوان اولین تولیدکننده غیردولتی روانکار مصادف با ایامی است که در کشورما، شرکت ملی نفت ایران از طریق پالایشگاه نفت آبادان چند نمونه از روانکارها را تولید می کرد و در اختیار مصرف کنندگانن داخلی قرار می داد.

نوع شرکت: براساس ماده یک اساسنامه، نوع شرکت سهامی عام بود، و شرکت از سال ١٣٤١ در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده است.

تولیدات اولیه: پس از انتشار آگهی رسمی، شرکت نفت پارس در کیلومتر ١٩ کرج اقدام به ایجاد تأسیسات پالایشگاه تصفیه و تولید روانکارها می کند و دو سال بعد، در تاریخ سوم دی ماه ١٣٣٩ روزنامه کیهان در شماره ٥٢٥٤، خبری به این مضمون درج می کند: «پالایشگاه نفت پارس در تهران به زودی فعالیت های خود را شروع خواهد نمود.»

در ادامه این تیتر خبری، می خوانیم:«پالایشگاه شرکت نفت پارس از جمله مؤسسات و کارخانجات ملی است که برای اولین بار در امور مربوطه به نفت و با سرمایه شخصی افتتاح و شروع به کار خواهد نمود. فعالیت عمده این پالایشگاه تصفیه و تقطیر مواد سنگین نفت خام است که تاکنون مقداری از آن به وسیله کشورهای دیگر تهیه و به ایران فرستاده می شد. محصول مختلف کارخانه مزبور انواع روغن گریس و روغن موتور و پارافین جامد برای مصرف بازارهای داخلی و خارجی است.»

آگهی های تبلیغاتی داخلی و خارجی: از ابتدای ورود محصولات نفت پارس به بازار داخلی، تبلیغات فرآورده ها تنها در مطبوعات چاپ می شد و در عین حال بروشورها و جزوهایی نیز در زمینه کم و کیف محصولات، در اختیار مصرف کنندگان قرار می گرفت.

یکی از این بروشورهای ٤ صفحه ای، فهرستی از قیمت فرآورده های تولیدی شرکت را نشان می دهد. در این بروشور که نمونه ای از آن در آرشیو نفت پارس نگهداری می شود و به بعد از سال ١٣٤١ تعلق دارد حدود ١٩ نوع روغن و ٥ نوع گریس با نوع بسته بندی و قیمت ثابت معرفی شده است.

براساس مطالب این بروشور نوع بسته بندی روغن ها در دهه ٤٠، به صورت بشکه های ٢٠٨ و ٢١٠ لیتری، چلیک ٢٠ لیتری، گالن های گرد و چهارگوش، کوارت و گالن ٤ گوش امپریال بوده و گریس نیز در بسته بندی قوطی، سطل، حلب و بشکه عرضه می شده است.

در مورد قیمت ها برای نمونه، در آن زمان یک کوارت پارس آریا ٢٥ ریال و بشکه ٢٠٨ لیتری آن ٣٧٠٠ ریال و قوطی ٢ پوندی گریس ٤٨ ریال قیمت داشته است.

در راستای تبلیغات خارجی، به احتمال یقین، محصولات نفت پارس، از نخستین فرآورده های داخلی است که ٤ دهه قبل در نشریات معتبر خارجی به جهانیان معرفی شده است.

نمونه ای از این تبلیغات در هفته نامه معروف Time به تاریخ ١٣ می ١٩٦٦(٤٠ سال پیش براساس سال میلادی) درج شده است.

بهره برداری از پالایشگاه: همزمان با انتشار خبرهای مربوط به گشایش پالایشگاه نفت پارس در مطبوعات کشور و در سال ١٣٣٩ نخستین محصولات تولیدی این پالایشگاه شامل روغن موتور، گریس، پارافین جامد و حشره کش وارد بازار داخلی شده و با استقبال مصرف کنندگان مواجه می شود.

از آن پس در آگهی های مختلفی که از سوی شرکت در مطبوعات درج شده، محصولات نفت پارس به عموم مردم معرفی می شود. یکی از قدیمی ترین آگهی هایی که در این زمینه در روزنامه اطلاعات دوشنبه ١٩ شهریور ماه ١٣٤١ درج شده شش نوع محصول شرکت شامل پارس اویل برای موتورهای بنزینی، پارس گریس، پارس اویل اچ-دی برای موتورهای سنگین دیزلی، پارس دوک برای کارخانه های نساجی و روغن دنده پارس معرفی شده و شرکت علاوه بر روانکارهای تولیدی خود، نوع مصرف آن را به مشتریان یادآور می شود. در آن زمان محل شرکت در خیابان جمهوری، میدان جمهوری، شماره ٧٧٨ قرار داشته و تلفن های تهران ٥ رقمی بوده است.

گزارش رسمی: در اواخر شهریورماه ١٣٤١، مدیرعامل وقت شرکت در یک گزارش رسمی که در روزنامه نغمه دنیا، شماره ٥٠، تاریخ ٥ مهرماه درج شده اعلام می کند که طی سال ١٣٣٨ حدود ٥٠٠ میلیون ریال و طی سال ١٣٣٩ حدود ٤٠٠ میلیون ریال ارز برای ورود فرآورده های روانکار از خارج هزینه شده، در حالیکه این طرح (ایجاد پالایشگاه نفت پارس) با صرف هزینه ٢٢٠ میلیون ریال عملی شده است.

در همین گزارش ظرفیت تولید پالایشگاه نفت پارس (در سال ١٣٤١) را معادل ٢٠ هزار تن انواع روغن موتور ،٢ هزار تن گریس و ٢ هزار تن پارافین جامد و یک محصول جانبی شامل حشره کش اعلام می کند و نوید می دهد که بزودی محصولات جدید پالایشگاه به بازار خارجی عرضه شود.

مشارکت با شل: توسعه شرکت و مشارکت و همکاری با شرکت شل در سال ١٣٤٠ اتفاق می افتد. به نقل از بولتن شرکت به تاریخ مرداد ماه ١٣٤٤، در آبان ماه ١٣٤٠ شرکت نفت پارس با شرکت شل مارکتس خاورمیانه قرار دادی منعقد می کند که براساس آن پالایشگاه نفت پارس روغن و گریس خود را با استفاده از ادتیوهای مورد تأیید کارشناسان شل تولید کند. پالایشگاه موفق به تهیه تولیدات خود با استانداردهای بین المللی شل می شود و این شرکت با اعزام کارشناسان خود، آموزشِ متخصصان ایرانی را در زمینه های تولید روغن های پیشرفته (براساس قرارداد یاد شده) آغاز می کند.

هیأت مدیره اول و بنیانگذاران: اعضای نخستین هیات مدیره و بنیانگذاران شرکت نفت پارس به شرح زیر ثبت شده است:

• عبدالعلی فرمانفرمائیان رئیس هیات مدیره
• سیروس فرمانفرمائیان نایب رئیس
• فاروق فرمانفرمائیان خزانه دار
• محمدحسین فیروز بازرس شرکت
• کاوه فرمانفرمائیان بازرس شرکت
• ابوالبشر فرمانفرمائیان مدیرعامل اداری
• وارطان آزاریانی مدیرفنی

شرکت سرمایه گذاری ری: شرکت سرمایه گذاری ری ضمن در اختیار داشتن بخش عمده ای از سهام شرکت نفت پارس، به عنوان شرکت مادر و پشتیبان نفت پارس شناخته می شود.

این شرکت با هدف حمایت مالی از فعالیت های فرهنگی، علمی، پژوهشی، آموزشی و بهداشتی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع)، از طریق مالکیت کلی و جزیی بنگاههایی که در زمینه های صنعتی، بازرگانی، عمرانی، کشاورزی و خدماتی فعالیت دارند، در سال ١٣٨١ تاسیس شد.

دامنه فعالیت شرکت سرمایه گذاری ری در زمینه های مختلف از جمله پروژه های نفت، گاز، تجهیزات حفاری، کارخانه های منسوجات(صنعتی)، واردات و صادرات اقلام خوراکی، مواد اولیه صنایع سنگین، فولاد، قطعات یدکی، ماشین آلات سنگین (بازرگانی)، پرورش دام و طیور برای تامین گوشت و سایر فرآورده ها، کشت انواع حبوبات، گندم و جو، پسته و زعفران (کشاورزی) و حمل و نقل بین المللی، ترابری، بیمه و شهرسازی (خدماتی) گسترده است.